Top waarborgen voor uw autoverzekering
Geef uw woning de bescherming die ze verdient
Geef uw gezin de bescherming die het verdient.
Wat moet u doen ?
Schud je geld wakker met onze spaar-en beleggingsformules
Bereken uw wettelijke pensioen
We denken allemaal wel eens aan onze erfenis en aan de manier om een deel van ons vermogen over te dragen. De mensen aan wie we het eerst denken, zijn zij die ons het nauwst aan het hart liggen. Maar naargelang de graad van verwantschap en het gewest verschillen de successierechten* (erfbelasting), meer bepaald voor samenwonenden.
In België worden de successierechten bepaald op basis van tarieven die verschillen naargelang het gewest, de omvang en het type van de nalatenschap (financiële middelen, gezinswoning, familiebedrijf enz.) en volgens de bestaande graad van verwantschap tussen de overledene en de begunstigde. De laagste tarieven zijn van toepassing op de erfgenamen in rechte lijn (kinderen, (achter)kleinkinderen, ouders, (over)grootouders), op de echtgeno(o)t(e), de wettelijk samenwonende en op bepaalde gelijkgestelde personen voorzien door de wetgevingen van de verschillende gewesten. Als er echter geen verwantschapsband is, wordt het hoogste tarief toegepast.
In dat kader verdient het statuut van samenwonende bijzondere aandacht. Eerst en vooral mag u 'wettelijke samenwoning' niet verwarren met 'feitelijke samenwoning'. Als u samenwoont, maar niet getrouwd bent en ook geen verklaring van wettelijke samenwoning afgelegd hebt, vormen u en uw partner een feitelijk gezin. Twee personen die samenwonen en bij hun gemeente een verklaring van wettelijk samenwonen afleggen, zijn wettelijk samenwonend.
Over het algemeen is het statuut van 'wettelijk samenwonende' veel gunstiger dan het statuut van 'feitelijke samenwonende'. De wettelijk samenwonende geniet immers de laagste successierechten dan de feitelijk samenwonende.
Concreet zal de wettelijk samenwonende (en onder bepaalde voorwaarden zelfs de feitelijk samenwonende) in de drie gewesten meestal het gunstigste tarief genieten, hetzelfde dat van toepassing is voor de echtgeno(o)t(e) of de erfgenamen in rechte lijn. Maar samenwonenden worden niet op dezelfde manier behandeld in de verschillende gewesten. Een woordje uitleg:
In het Vlaamse gewest kan elke wettelijk samenwonende die een verklaring van wettelijke samenwoning heeft afgelegd met de overledene en nog steeds wettelijk samenwoont als het nalatenschap openvalt, het tarief in rechte lijn of tussen echtgenoten genieten. Maar in tegenstelling tot de twee andere gewesten kunnen de feitelijk samenwonenden die, op de dag van het openvallen van de nalatenschap, gedurende minstens één jaar ononderbroken samenwoonden met de overledene en een gemeenschappelijke huishouding voerden, ook dit laagste tarief genieten.
In het Waalse gewest kan de wettelijk samenwonende het tarief in rechte lijn genieten, enkel en alleen als hij een verklaring van wettelijke samenwoning met de overledene heeft afgelegd en als hij op hetzelfde adres woont op het ogenblik van overlijden. De tarieven voor de feitelijk samenwonende daarentegen zijn veel minder voordelig.
In het Brusselse gewest kan de wettelijk samenwonende het tarief in rechte lijn genieten als hij een verklaring van wettelijke samenwoning met de overledene heeft afgelegd en zich nog steeds in die situatie bevindt op het moment van de opening van het nalatenschap. Net als in het Waalse gewest, geniet de feitelijk samenwonende de minst gunstige tarieven.
U vindt meer details over de successierechten hieronder:
Zoals u merkt, liggen de successierechten voor feitelijk samenwonenden veel hoger dan voor wettelijk samenwonenden, behalve onder bepaalde voorwaarden in het Vlaamse gewest. Wettelijk samenwonenden genieten het voordeligste tarief.
* In Vlaanderen spreekt men van erfbelasting ter vervanging van de vroegere successierechten. In Brussel en Wallonïe spreekt men van successierechten.